Το τσι, η ζωτική ενέργεια
Tο τσι είναι η αναπνοή, ο αέρας, η ατμόσφαιρα. Είναι η ζωτική ενέργεια που διέπει το σύμπαν.
Το τσι είναι η βασική έννοια της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής και των πολεμικών τεχνών. Η απρόσκοπτη ροή της ενέργειας αυτής στο σώμα μας είναι ζωτικής σημασίας για την σωματική και ψυχική υγεία. Ο τρόπος της καλλιέργειας και της ισορροπίας του τσι είναι φυσικά το Τάι Τσι Τσουάν, αλλά και το μεταγενέστερο Τσι Γκονγκ.
Παραδοσιακή κινέζικη ιατρική
H παραδοσιακή κινέζικη ιατρική αποτελεί ολοκληρωμένο ιατρικό σύστημα.
Η εφαρμογή της χάνεται στα βάθη της ιστορίας. Οι βάσεις της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής, αλλά και του βελονισμού, είναι κυρίως οι θεωρίες του γιν γιάνγκ, των πέντε στοιχείων και της ζωτικής ενέργειας, του τσι. Η συνεχής εξάσκηση της παράδοσης αυτής επί χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή εδραιώνει την ορθότητα των διαγνωστικών και θεραπευτικών αυτών προσεγγίσεων.
Η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων τη βοτανοθεραπεία, το βελονισμό, τη διατροφή, το τσι γκονγκ και το τάι τσι. Το 2012 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμπεριέλαβε το Τάι Τσι στις θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν την ισορροπία και την κίνηση σε ηλικιωμένους ανθρώπους.
Οι τρεις θησαυροί
Κατά την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική ο άνθρωπος διαθέτει τρία είδη ενέργειας, τρεις θησαυρούς.
Το Τζινγκ, το Τσι και το Σεν. Το Τζινγκ είναι η δημιουργός ουσία του χαμηλού ηλιακού πλέγματος που εντοπίζεται χαμηλά στην κοιλιά και έχει άμεση σχέση με το αναπαραγωγικό και ουροποιητικό σύστημα. Το Τσι είναι η ζωτική ενέργεια, η αναπνοή και το αίμα που μεταφέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη λειτουργία του οργανισμού σε όλο το σώμα. Εντοπίζεται στο μεσαίο ηλιακό πλέγμα, ανάμεσα στο διάφραγμα και στον αφαλό, και έχει άμεση σχέση με το αναπνευστικό σύστημα. Τέλος έχουμε το Σεν, την πνευματική ενέργεια που εντοπίζεται στο ανώτερο ηλιακό πλέγμα, στο ύψος του κεφαλιού, και συνδέεται με τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Μέσα από την άσκηση και τον διαλογισμό πετυχαίνουμε τη μετουσίωση. Έτσι, στο δρόμο της μετουσίωσης, από το Τζινγκ δημιουργούμε Τσι και από το Τσι δημιουργούμε Σεν. Αντίστροφα, στο δρόμο της γέννησης ή της εκδήλωσης, από το Σεν δημιουργούμε Τσι και από το Τσι δημιουργούμε Τζινγκ.
Η σημασία της αναπνοής
Η αναπνοή αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης στην Κίνα επί χιλιάδες χρόνια. Στο Τάι Τσι, στο Τσι Τάο και στο Τσι Γκονγκ οι αναπνευστικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία και την πρόληψη ασθενειών, για την επιμήκυνση της νεότητας και την επίτευξη της μακροζωίας. Στο Τάι Τσι η σωστή αναπνοή ενισχύει τις τεχνικές άμυνας ή επίθεσης.
Τα τελευταία χρόνια ενώ το ενδιαφέρον για την αναπνοή έχει αυξηθεί στη Δύση, δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες και τεχνικές. Στο τάι τσι και στο τσι τάο μαθαίνουμε την αναπνοή μέσα από μια σειρά ασκήσεων που βοηθούν να προσλαμβάνουμε τα χρήσιμα στοιχεία και να αποβάλλουμε τις τοξίνες και τις άχρηστες ουσίες.
Διαλογισμός
Το Τάι Τσι, ως μορφή πολεμικής τέχνης, εναρμονίζει το άτομο με την συμπαντική ενέργεια μέσω της άσκησης και της αναπνοής. Μια απολύτως συμβατή πρακτική με το διαλογισμό, ο οποίος επιτυγχάνει τα ίδια αποτελέσματα μέσω διαφορετικής τεχνικής.
Με τη συνεχή άσκηση στο τάι τσι και το διαλογισμό οι δυο μέθοδοι συγχωνεύονται. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το τάι τσι τσουάν πολλές φορές αναφέρεται και ως κινητικός διαλογισμός.
“Το τάι τσι περιγράφεται συχνά ως διαλογισμός μέσω της κίνησης, μπορεί όμως να ονομαστεί και χορήγηση αγωγής μέσω της κίνησης”. - Harvard Health Publishing, Harvard Medical School
Τα τελευταία χρόνια ο διαλογισμός ως συμπληρωματικό θεραπευτικό μέσο προσελκύει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τα μέλη της ιατρικής κοινότητας.
Σκοπός του καθημερινού διαλογισμού στο τάι τσι είναι η αποφόρτιση από το άγχος. Χαλαρώνουμε το σώμα μας και συγκεντρωνόμαστε στην αναπνοή μας, την οποία κατευθύνουμε προς την κοιλιά μας. Με τη βοήθεια της συγκέντρωσης ισορροπεί ο νους μας για το υπόλοιπο της ημέρας.
Αυτή η μορφή του καθημερινού διαλογισμού του τάι τσι είναι γνωστή στην Κίνα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στη σύγχρονη εποχή σε πανεπιστημιακές κλινικές, ασθενείς που παρουσιάζουν αλλεργία σε φάρμακα πετυχαίνουν με το διαλογισμό να μειώνουν τους παλμούς της καρδιάς τους και την πίεσή τους.
Διατροφή
Η γνώση της διατροφής στην Κίνα έχει ρίζες που ξεκινούν τουλάχιστον 6.000 χρόνια πριν και βασίζεται στις αρχές της ισορροπίας και της αρμονίας, καθώς και στην άμεση γνώση της φύσης των τροφών. Αυτή η γνώση συγκεντρώθηκε από ανθρώπους, που από τις εμπειρίες τους, έμαθαν όχι μόνο ποιες ιδιότητες περιείχαν συγκεκριμένες τροφές, αλλά και πώς να τις χρησιμοποιήσουν για σκοπούς διατροφής και μακροζωίας, καθώς ζούσαν σε αρμονία με τη φύση και επιδίωκαν την ισορροπία σε όλες τις πτυχές της ζωής. Ο οποιοσδήποτε μαθαίνει και χρησιμοποιεί αυτήν την αρχαία, δοκιμασμένη γνώση, χαίρει υγείας και μακροζωίας.